Hoe aard je een spirituele levenshouding?

Wat mij altijd gepassioneerd heeft, is de verbinding tussen Mens en Natuur, én die tussen spiritualiteit en duurzaamheid. Want spiritualiteit betekent leven vanuit je hart, zorg dragen voor en verantwoordelijkheid nemen. Het betekent ook geen afscheiding creëren, de natuurlijke weg gaan ook, en dat alles ten volle. Toch?

Dat klinkt allemaal heel mooi. Het is ook heerlijk om te ervaren hoe bv in een meditatie, weerstanden tegen de natuurlijke flow van energie smelten en je hart te voelen opengaan. Maar hoe breng je dat nu in de praktijk? Blijf je in die flow als je de volgende dag in de file staat? En wat betekent het in het dagelijks leven om beslissingen te nemen vanuit het hart en die verbondenheid echt neer te zetten?

Ik ben reeds lang in beide werelden redelijk thuis: zowel het stuk Mens en spiritualiteit als Natuur en duurzaam leven. Na en doorheen vele ervaringen en opleidingen, zit ik zelf op een steeds verdiepend pad van heling en zelfontplooiing en begeleid ik mensen op deze weg. De Natuur en het herbronnend effect van Haar diepere lagen zijn al lang mijn steun en toeverlaat, tuinieren is mijn passie en duurzame, ecologische keuzes maak ik al sinds ik op mijn eigen benen stond.

Toch bleven het voor een stuk twee werelden die zich niet helemaal leken te verenigen: het innerlijke en het uiterlijke. De schijnbare tegenstelling tussen de soms misschien zweverige innerlijke beleving die niet helemaal in de praktijk tot uitdrukking komt en anderzijds de buitenkant waarbij je toch vooral in het doen zit. Ik merkte ook dat mensen die met spiritualiteit en zelfontplooing bezig zijn, niet per se altijd ecologisch leven. En mensen die met ecologie bezig zijn, doen dat soms eerder vanuit reactie en zijn niet per se gericht op het essentiële feit dat ware verandering vanuit de binnenkant moet komen.

Toen kwam de klik, ik zag hoe de twee één konden worden. Ik ontdekte permacultuur: een holistische visie, gericht op het creëren en ervaren van overvloed. Hoe? Door het maken van zoveel mogelijk verbindingen tussen alle mogelijke elementen in je leven, waardoor deze elkaar versterken. En door een optimaal energiebeheer: zo veel mogelijk output met zo weinig mogelijk input, m.a.w. zorgen dat het stroomt. Leren denken als een ecosysteem, leren handelen als een deel ervan. De Natuur worden, in je binnenste én in je handelen.

Dit is bij uitstek eigenlijk een spirituele visie! Die ook meteen alles in de praktijk zet en gericht is op duurzaamheid en ‘ecologie’ op alle niveaus, micro en macro. Want de Aarde is een ecosysteem met heel veel verbindingen, jouw tuin ook, net zoals de organisatie van jouw beroepsleven en ook jij op jezelf bent een ecosysteem. En je kunt de principes succesvol toepassen op al deze vlakken.

Wat zijn dan de principes?

Permacultuur heeft 3 ethische uitgangspunten: Zorg voor de Mens, Zorg voor de Aarde en Deel de Overvloed. Overvloed kan er zijn als je de eerste twee toepast. Toets alles in je leven hieraan af: vraag je bij elke stap af of hij werkelijk voldoet aan deze drie.

Uit deze basisprincipes komen 12 ontwerpprincipes voort: die helpen je om de eerste 3 concreet te maken. Ik ga hier nu niet te uitgebreid op in, maar geef graag een voorbeeld. Volgens het principe (vrij vertaald) ‘Ga efficiënt met energie om, zorg dat ze in je systeem blijft circuleren en niet weglekt’, kun je je afvragen waar energie weglekt die jou eigenlijk toebehoort of die jij zou kunnen doorgeven aan je omgeving. Is het zinvol om elke dag uren in de wagen te zitten, honderd km af te leggen heen en terug naar een job die je geen plezier en voldoening geeft maar enkel geld opbrengt en je eigenlijk uitput? Geeft het hogere loon voor dit werk je ook echt overvloed of enkel opvulling met spullen, en zouden jij en je gezin misschien juist meer overvloed gaan ervaren met minder geld maar meer tijd? En minder vervuiling? En minder stress?

Zelf ervaren we steeds meer de voordelen van het ontwerpen van ons leven volgens deze principes. Doen wat we echt willen en wat ons echt roept, brengt ons voorlopig niet zo veel centen op, maar het leven betaalt ons in natura :-). We laden elke dag op van buiten in de Natuur te zijn, het plezier van met planten bezig te zijn en het gratis voedsel en de vele nieuwe smaken dat ons groeiende voedselbos ons geeft. We hebben het gevoel écht iets zinvols te doen en kijken vol verwondering uit naar wat het ons nog meer gaat brengen.

Permacultuur is bovenal een positieve kijk: je leert om mogelijkheden te zien, alles als een geschenk en een groeikans. En dat is nu net wat ik als de kern van mijn spirituele werk beschouw, om mensen hier bij te brengen.

Dit artikel is bedoeld als aanzet. Ik ga later graag dieper en concreter in op de praktisch-spirituele insteek van permacultuur. Hou onze website en nieuwsbrief in het oog!

Ter contemplatie zet ik nog even de 12 ontwerpprincipes op een rijtje:

1. Observeer en handel ernaar
2. Vang energie en sla ze op
3. Zorg voor opbrengst
4. Gebruik zelfregulering en accepteer terugkoppeling (laat je informeren door de gevolgen van je daden)
5. Gebruik en waardeer hernieuwbare grondstoffen en diensten
6. Produceer geen afval, maak kringlopen
7. Ontwerp van grote lijnen naar details
8. Verenig eerder dan te scheiden
9. Gebruik kleine en trage oplossingen
10. Gebruik en waardeer diversiteit
11. Durf onbewandelde paden te betreden
12. Antwoord gepast op veranderingen en maak er op een creatieve manier gebruik van